Mặc dù mới đây, NHNN đã chỉ thị các ngân hàng thương mại cổ phần tăng cho vay tín chấp, song các ngân hàng vẫn e dè thực hiện vì lo ngại nợ xấu.

Ông Nguyễn Đức Hưởng, Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng LienVietPostBank lý giải: “Nền kinh tế đang khó khăn, đầu tư gặp nhiều rủi ro, cho nên, đa số ngân hàng đang nghĩ “để tiền trong tủ cho chắc chắn, sau này kinh tế hồi phục rồi tính tiếp”. Đây cũng là một nguyên nhân khiến tín dụng chỉ tăng hơn 3% trong 7 tháng vừa qua”.

Nhìn vào số liệu tăng trưởng tín dụng thời điểm này cũng có thể thấy, mục tiêu đặt ra của cả năm ngày càng xa vời. Bởi để đạt mục tiêu này, tín dụng những tháng cuối năm sẽ phải tăng trên dưới 2%/tháng, một con số không tưởng khi từ đầu năm đến nay, tín dụng chỉ tăng trung bình trên 0,5%/tháng. Đây cũng chính là lý do khiến tăng trưởng tín dụng trở thành một trong những vấn đề Chính phủ quan tâm nhất hiện nay.

Trong Nghị quyết phiên họp thường kỳ tháng 7 mới đây, Chính phủ đã “thúc” NHNN điều hành tăng trưởng tín dụng phù hợp mục tiêu đề ra, không để dồn vào thời điểm cuối năm. Thế nhưng, trên thực tế, nguy cơ dồn ứ tín dụng vào cuối năm đang xảy ra, gây áp lực lớn lên lạm phát. Trước đó, trả lời phỏng vấn của phóng viên Báo Đầu tư, lãnh đạo NHNN cho rằng, tín dụng tăng thấp những tháng đầu năm là xu hướng thông thường. Theo quy luật, tín dụng sẽ tăng mạnh trong những tháng cuối năm.

Ai được hưởng “no dồn”?

Tín dụng đói góp 7 tháng thì đã rõ, nhưng liệu có no dồn nhưng tháng cuối năm? Liệu DN nào sẽ được hưởng bữa no đó? No dồn tín dụng là có khả năng. Còn nhớ, 5 tháng đầu năm 2014, tín dụng toàn hệ thống chỉ tăng 1,31%. Đến 25/6/2014, tín dụng đạt 2,3%. Thế nhưng, khi NHNN tổ chức Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm, con số tăng trưởng tín dụng 6 tháng đầu năm đã vọt lên 3,52%. Có nghĩa là, chỉ trong vòng 5 ngày cuối tháng 6, tín dụng đã tăng bằng 5 tháng đầu năm (!)

Bình luận về con số khác thường này, có ý kiến cho rằng, ngành ngân hàng đang “làm xiếc” số liệu. Tuy vậy, cũng có chuyên gia cho rằng, con số này là đúng, bởi đó chính là thời điểm mà hàng loạt ngân hàng giải ngân cho các dự án “khủng” của EVN, Vietnam Airlines, Petrolimex, Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam…

“Với tốc độ giải ngân 5 ngày bằng 5 tháng vừa qua, thì 4 tháng cuối năm, tín dụng tăng gấp đôi 8 tháng đầu năm cũng không phải là quá khó. Chỉ cần bơm vốn cho một số đại dự án là tín dụng cũng có thể tăng vài phần trăm mỗi tháng”, một chuyên gia kinh tế nhận định.

Trên thực tế, từ đầu năm đến nay, đa phần ngân hàng đang tăng trưởng tín dụng dựa vào trái phiếu chính phủ, các dự án đầu tư công và các doanh nghiệp nhà nước (DNNN). Đây cũng là lý do từ đầu năm đến nay, hàng loạt ngân hàng đã xin được cấp tín dụng vượt hạn mức vốn tự có của mình với một số tổng công ty, DNNN. Cụ thể, mới đây, SeABank đã được Chính phủ chấp thuận về việc cấp tín dụng vượt giới hạn vốn tự có với Vietnam Airlines. Trước đó, Vietinbank cũng đã được chấp thuận cho vay vượt 25% vốn tự có đối với PVOil, VPGas, PVCFC. Vietcombank được cho vay vượt quá hạn mức 25%  vốn tự có với một số công ty thuộc họ dầu khí. Eximbank được cho vay vượt hạn mức để Vietnam Airline mua thêm máy bay…

 Rõ ràng, ngay cả khi tín dụng ào ào chảy dồn những tháng cuối năm, thì luồng tín dụng vẫn sẽ chỉ đổ vào khu vực đầu tư công, trái phiếu chính phủ và DNNN. Trong khi đó, khu vực kinh tế tư nhân, vốn là động lực tăng trưởng của quốc gia, ngày càng bị chèn ép và sẽ chịu cảnh đói vốn lâu dài.

Ông Tô Hoài Nam, Tổng thư ký Hiệp hội doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng khẳng định, các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn vô cùng bế tắc trong tiếp cận vốn ngân hàng và không có nhiều kỳ vọng thay đổi trong những tháng cuối năm.

Rất có thể, từ nay đến cuối năm, trong điều kiện lạm phát giảm, NHNN sẽ hạ thêm lãi suất điều hành. Tuy nhiên, trong tình hình sức khỏe doanh nghiệp và nợ xấu ngân hàng hiện nay, dù có hạ lãi suất thì tăng trưởng tín dụng vẫn là bài toán khó giải của cả nền kinh tế.