Thưa ông, dữ liệu thống kê của UBCK có cho thấy diễn biến của TTCK trong những phiên gần đây có lạc nhịp với diễn biến kinh tế vĩ mô, cũng như kết quả kinh doanh của các DN niêm yết?

Dữ liệu thống kê cho thấy, kinh tế vĩ mô và hiệu quả kinh doanh của các DN niêm yết đang khởi sắc. Cụ thể, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 11 tháng năm nay tăng 4,3% so với bình quân cùng kỳ năm trước, là mức tăng thấp nhất trong vòng 10 năm gần đây. GDP quý III/2014 tăng cao hơn quý II và quý II tăng cao hơn quý I/2014. Tính chung 11 tháng năm 2014, Việt Nam xuất siêu 2,06 tỷ USD.

9 tháng năm nay, có gần 90% DN niêm yết kinh doanh có lãi, tăng 7-8% so với cùng kỳ năm ngoái; tổng giá trị lợi nhuận của các DN tăng 6-7% so với cùng kỳ năm 2013. Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu của các DN niêm yết cũng tăng, quý III/2014 tăng cao hơn quý II và quý II cao hơn quý I/2014.

 Phó Chủ tịch UBCK Nguyễn Thành Long

Cùng với mặt bằng lãi suất liên tục giảm, giá dầu giảm, cũng như các loại nguyên, nhiên liệu trên thị trường thế giới giảm, đang tác động làm giảm chi phí đầu vào của nhiều ngành sản xuất, qua đó làm tăng lợi nhuận của các DN trong thời gian tới. Những dữ liệu trên cho thấy, diễn biến giảm khá mạnh của TTCK trong những phiên vừa qua là không phù hợp với các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô, cũng như chỉ báo về lợi nhuận của các DN niêm yết đang tốt thêm.

Như vậy, sự sụt giảm bất thường khiến chỉ số chứng khoán rơi trở lại vạch xuất phát năm 2014, là do yếu tố tâm lý, thưa ông?

Tuy các chỉ số VN-Index, HNX-Index giảm, nhưng thanh khoản của thị trường trong những phiên vừa qua vẫn rất tốt. Cụ thể, ngày 15/12, tổng giá trị giao dịch toàn thị trường tăng khoảng 26-27% so với ngày liền trước, ngày 16/12 tăng tới 30% so với ngày 15/12, ngày 17/12 tăng 18% so với ngày 16/12. Riêng giá trị giao dịch trong ngày 17/12 là cao nhất trong vòng 10 ngày gần đây.

Những dữ liệu trên cho thấy, sự sụt giảm của thị trường có yếu tố tâm lý thiếu ổn định của NĐT, họ vẫn bị chi phối bởi tâm lý đám đông. Trong bối cảnh thị trường diễn biến không theo tín hiệu của kinh tế vĩ mô và hiệu quả kinh doanh của DN, NĐT cần tỉnh táo, thận trọng trước khi đưa ra quyết định đầu tư, để tránh bị lợi dụng, tránh chịu những thiệt hại đáng tiếc.

Sự biến động mạnh của thị trường trong những phiên vừa qua càng thúc đẩy UBCK khẩn trương hơn trong hoàn thiện khung pháp lý cho sự ra đời của một số sản phẩm mới mang tính phòng vệ rủi ro cho thị trường, qua đó giảm thiểu yếu tố tâm lý tác động đến thị trường, cũng như triển khai các giải pháp kỹ thuật nhằm giúp các chỉ số thị trường mang tính đại diện hơn, thể hiện là phong vũ biểu của nền kinh tế.

Trước mắt là tập trung chuẩn bị cho sự ra đời của TTCK phái sinh. Cùng với đó là hoàn thiện các chỉ số trên thị trường, để các biến động của các chỉ số này không quá phụ thuộc vào một vài ngành kinh tế, thậm chí vào một số DN có quy mô vốn hóa lớn trên thị trường như hiện tại.

Ngoài yếu tố tâm lý, không loại trừ có dấu hiệu làm giá, thao túng thị trường. UBCK đã triển khai các biện pháp tăng cường giám sát, thanh tra nào để kịp thời xử lý khi phát hiện hành vi vi phạm, thưa ông?

Trong những ngày qua, UBCK đã triển khai đồng bộ, chặt chẽ các biện pháp giám sát. Ngoài chỉ đạo các Sở GDCK, Trung tâm lưu ký tăng cường giám sát đến từng mã chứng khoán, từng tài khoản có dấu hiệu bất thường, UBCK còn yêu cầu CTCK hàng ngày báo cáo các giao dịch lớn, diễn biến giao dịch ký quỹ (margin)...

Cùng với đó là siết chặt các hoạt động thanh tra, giám sát, để nếu phát hiện các hành vi thao túng, lạm dụng thị trường, thì sẽ kịp thời xử lý nghiêm. UBCK cũng đã dự liệu các phương án thanh, kiểm tra đột xuất, để làm sáng tỏ các nghi vấn. Trong trường hợp phát hiện hành vi vi phạm, thì tùy tính chất, mức độ mà sẽ xử lý hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Trong những phiên thị trường giảm mạnh, các nhà đầu từ tổ chức, dòng vốn ngoại, giao dịch margin có những động thái nào đáng chú ý, thưa ông?

Trong khi NĐT cá nhân đã có những hành vi bán mạnh, thì ngược lại, nhiều NĐT tổ chức, nhất là các CTCK đã tận dụng cơ hội mua vào. Hoạt động của dòng vốn ngoại trên thị trường vẫn tích cực, không có dấu hiệu bất thường. Giao dịch margin trong những phiên gần đây cũng không có gì bất thường.

Tôi tin năm 2015, TTCK sẽ tốt hơn Ông Trần Văn Dũng, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Sở GDCK Hà Nội   Năm 2014, dù phải đối diện với nhiều thách thức, nhưng nền kinh tế vĩ mô của nước ta đã có nhiều chuyển biến tích cực. Nền kinh tế hoạt động ổn định, tăng trưởng vượt kế hoạch, lạm phát thấp, đặc biệt là mặt bằng lãi suất giảm thấp, tạo thuận lợi cho dòng tiền tìm đến TTCK, đến các doanh nghiệp để đầu tư vào sản xuất kinh doanh. Sang năm 2015, dù nền kinh tế vĩ mô vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, nhưng tôi tin những yếu tố tích cực là nhiều hơn, triển vọng duy trì đà tăng trưởng của nền kinh tế là cao. Với việc mặt bằng lãi suất và lạm phát được giữ ổn định, các DN nói chung và hoạt động TTCK và cả thị trường bất động sản sẽ có cơ hội ổn định theo hướng tốt dần lên.   Về một số yếu tố tác động đến diễn biến TTCK hiện nay, theo tôi, nhà đầu tư cần có sự đánh giá cẩn trọng và chuẩn mực. Với giá dầu, không phủ nhận giá dầu trên thị trường thế giới giảm mạnh sẽ tác động đến lợi nhuận của các DN ngành dầu khí và nguồn thu của ngân sách nhà nước từ việc bán dầu. Tuy nhiên, Việt Nam không chỉ xuất khẩu dầu mà còn là nước nhập khẩu dầu khá lớn. Việc giá dầu giảm có nhiều tác động tích cực khi chuyển thành giá nguyên liệu đầu vào của nhiều DN, nhiều ngành hàng. Tất nhiên, tác động này cần có thời gian để nhận diện rõ. Đó cũng là yếu tố giúp DN tăng sức cạnh tranh, tăng hiệu quả hoạt động trên thương trường. Về dư luận cho rằng, TTCK chịu tác động mạnh của một số chính sách mới, chẳng hạn Thông tư 36/2014/TT-NHNN, theo tôi, điều đó là không thể phủ nhận, nhưng hiệu ứng chính sách nói chung cần được theo dõi và cần giải thích rõ ràng hơn. Tôi có niềm tin rằng, TTCK là một kênh đầu tư, khi thị trường hoạt động lành mạnh và có cơ hội sinh lời, thì dòng tiền sẽ chảy một cách thông suốt trên đó. Một điểm đáng kỳ vọng nữa là sự ra đời của TTCK phái sinh Việt Nam, dự kiến vào năm 2016. Năm 2015, TTCK phái sinh chưa ra đời, nhưng là năm thực hiện mạnh mẽ công tác đào tạo, tuyên truyền và khi nhà đầu tư nhận ra TTCK phái sinh là công cụ quản lý rủi ro, phân tán đầu tư, thì nền tảng nhận thức của nhà đầu tư sẽ thay đổi. Từ đó, sẽ góp phần làm thay đổi hành vi đầu tư trên thị trường cổ phiếu và trái phiếu. Khi TTCK Việt Nam vận hành cả thị trường cơ sở và thị trường phái sinh, tôi tin dòng tiền thông minh sẽ tìm đến TTCK nhiều hơn. “Thị trường đã phản ứng quá đà” Ông Lê Hải Trà, Ủy viên HĐQT, Phó Tổng giám đốc thường trực Sở GDCK TP. HCM   Những phiên vừa qua, thị trường chịu áp lực giảm điểm khi nhóm cổ phiếu dầu khí, chiếm tỷ   trọng lớn trong VN-Index, bị giảm giá mạnh do tác động của việc giá dầu giảm mạnh. Những cổ phiếu như GAS, PVD trên sàn HOSE giảm rất mạnh. Đây là những cổ phiếu thị giá cao nên khi giảm mạnh đã kích hoạt margin call. Khi margin call kích hoạt, nhà đầu tư hy sinh cả cổ phiếu khác để đảm bảo cân bằng trong danh mục đầu tư khiến hiệu ứng giảm giá lan rộng. Có vẻ thị trường đã phản ứng quá đà khi có cổ phiếu trong ngành dầu khí không chịu ảnh hưởng do tác động giá dầu giảm, như PVD, cũng giảm mạnh. Tín hiệu tích cực là ngay trong những phiên thị trường giảm sâu thì thanh khoản của thị trường vẫn tốt, chứng tỏ có nguồn tiền chực chờ sẵn, tạo thành lực nâng đỡ thị trường. Những cú sốc của thị trường như thế, với nhiều nhà đầu tư là cơ hội tốt để mua và nhiều nhà đầu tư đã nắm bắt cơ hội này. Thị trường giảm sâu ngày thứ Tư, với nhiều cổ phiếu giảm sàn nhưng sang ngày thứ Năm đã tăng trở lại, riêng các cổ phiếu dầu khí đã tăng trần là dấu hiệu hy vọng rằng, tác động của giải chấp đã diễn ra cực điểm. Đây là tín hiệu rất đáng mừng.