Nhưng cơ quan này cũng khuyến cáo ngay cả khi lãi suất giảm thì khả năng tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng vẫn bị thách thức khi vấn đề nợ xấu chưa tìm được hướng giải quyết.

Còn dư địa để giảm lãi suất

Theo đánh giá của NFSC, tăng trưởng GDP của quý I/2013 cao hơn cùng kỳ năm 2012, tạo nền tảng ban đầu thuận lợi cho thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế cả năm 2013 cao hơn năm ngoái.

NFSC dự báo với giả định xu hướng tăng trưởng không biến động lớn trong 3 quý cuối năm, tăng trưởng kinh tế cả năm 2013 sẽ đạt khoảng 5,3%.

Tuy nhiên, theo NFSC, kinh tế vẫn đang đối mặt nhiều khó khăn, như: sức sản xuất của doanh nghiệp (DN) còn yếu; tổng cầu của nền kinh tế thấp gây trở ngại cho việc tiêu thụ hàng hóa là đầu ra của sản xuất; động lực quan trọng cho tăng trưởng trong quý I/2013 là xuất khẩu, song trong năm 2013, giá hàng hóa thế giới lại được dự báo sẽ không tăng, thậm chí giảm.

Trong khi đó, lạm phát năm 2013 dự báo sẽ ở mức 6 - 7%. Cùng với lực cầu của nền kinh tế đang rất yếu, tăng trưởng tín dụng 3 tháng đầu năm ở mức rất thấp, chưa có điều chỉnh về chính sách giá, và theo thống kê số liệu 10 năm trở lại đây, bình quân lạm phát quý I bằng khoảng 40% cả năm, lạm phát cả năm nhiều khả năng sẽ dưới mức 7%. "Tình hình trên tạo dư địa cho việc giảm lãi suất huy động xuống 7%/năm, lãi suất cho vay xuống 10%/năm", NFSC nhận định.

Căn cứ vào nhận định như trên, cơ quan này kiến nghị từ nay đến cuối năm, cần tiếp tục và tăng cường tập trung ưu tiên hỗ trợ DN, thúc đẩy sản xuất, phấn đấu hoàn thành mục tiêu tăng trưởng kinh tế cả năm 2013 cao hơn năm 2012.

Về chính sách tiền tệ - ngân hàng, cần tiếp tục điều chỉnh giảm lãi suất để giảm chi phí tài chính cho DN; đẩy nhanh tiến trình xử lý nợ xấu, sớm đưa VAMC - Công ty mua bán nợ quốc gia, đi vào hoạt động; chủ động đưa ra các gói hỗ trợ lãi suất để hỗ trợ khu vực xây dựng và thị trường bất động sản; thực thi chính sách tỷ giá linh hoạt, hài hòa mục tiêu ngắn hạn và mục tiêu dài hạn.

Về chính sách tài khóa, cân nhắc khả năng giảm thuế suất thuế thu nhập DN xuống 20% để khuyến khích đầu tư tư nhân, thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài, khắc phục hiện tượng chuyển giá; xem xét giảm thuế VAT.

Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh triển khai tổ chức thực hiện các giải pháp của Nghị quyết 02 và có cơ chế giám sát việc thực hiện để Nghị quyết thực sự được triển khai một cách sâu rộng, nhất là việc đẩy nhanh việc giải ngân vốn đầu tư từ Ngân sách Nhà nước.

Hiện tại, lãi suất thị trường liên ngân hàng khá thấp và giảm nhẹ so với đầu năm. Các lãi suất chủ chốt cũng giảm (lãi suất tái cấp vốn giảm còn 8%, lãi suất tái chiết khấu còn 6%), và trần lãi suất tiền gửi giảm còn 7,5%.

Tính đến ngày 21/3/2013, tín dụng của nền kinh tế chỉ tăng 0,03%

Tuy nhiên, vốn tín dụng vào khu vực sản xuất vẫn chưa có nhiều cải thiện so với cuối năm ngoái, phản ánh khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế còn yếu. Tính đến ngày 21/3/2013, tín dụng của nền kinh tế chỉ tăng 0,03%, trong khi huy động tăng 3,86% so với 31/12/2012. Trong bối cảnh đó, trái phiếu Chính phủ vẫn là một kênh đầu tư hấp dẫn đối với các tổ chức tín dụng khi lợi suất ở mức hấp dẫn và rủi ro giảm.

Nợ xấu thách thức tăng trưởng tín dụng

Trên thị trường sơ cấp, khối lượng trái phiếu Chính phủ huy động lớn và tỷ lệ đấu thầu thành công cao. Vấn đề nợ xấu một khi chưa được khắc phục cơ bản, theo đánh giá của NFSC, sẽ vẫn là một trong những trở ngại lớn cho việc tiếp cận vốn ngân hàng của các DN. Do vậy, mục tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm 12% vẫn đối mặt với thách thức lớn.

Về vấn đề nợ xấu, tại phiên họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 3 ngày 30/3, Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam cho biết, mặc dù chủ trương thành lập Công ty Quản lý tài sản quốc gia (AMC) đã được Bộ Chính trị thông qua về nguyên tắc, song tới cuối tháng 4/2013, Công ty sẽ vẫn chưa thể ra đời.

Ông Đam cho biết, theo dự thảo đề án, hiện AMC mới chỉ nằm ở mức xử lý nợ giữa các ngân hàng với nhau, trong khi điều mà xã hội quan tâm lại là tác động của Công ty tới nợ giữa DN và ngân hàng như thế nào.

Rõ ràng vấn đề thị trường quan tâm chính là nợ xấu của DN sẽ được giải quyết thế nào để DN có thể tiếp cận được vốn ngân hàng, chứ không phải giải quyết nợ xấu giữa các ngân hàng với nhau. Bởi nếu các ngân hàng giải quyết nợ xấu với nhau, nhưng DN vẫn còn nợ ngân hàng thì DN vẫn không thể vay được tiền để phát triển sản xuất - kinh doanh. Đây là nút thắt lớn vẫn chưa tìm được giải pháp khả thi.

Ts. Lê Xuân Nghĩa - thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, cho rằng vấn đề giảm lãi suất để DN tiết giảm chi phí là tốt, nhưng hiện đa phần DN nhỏ và vừa chưa tiếp cận được vốn vay ngân hàng để mở rộng sản xuất - kinh doanh vì còn khoản nợ chưa trả xong cho ngân hàng, nên không có tài sản để thế chấp vay khoản mới.

"Mặc dù nhiều ngân hàng đã nỗ lực trong việc giãn, hoãn nợ cho DN, nhưng vấn đề lấy gì thế chấp để được vay khoản mới từ ngân hàng đang là bài toán khó cho DN. Còn nếu phải vay tín chấp thì lãi suất lại quá cao với "sức khỏe" hiện nay của DN", ông Nghĩa bình luận.

Ông Nghĩa cho biết thêm: nợ xấu của ngân hàng giảm là do các ngân hàng tự bỏ tiền ra để xử lý các khoản nợ đó, chứ không phải DN đã làm ăn có lãi và có tiền trả nợ. Đó chính là nguyên nhân khiến cho lãi suất mặc dù đã thấp, nhu cầu DN đã tăng, nhưng tín dụng ngân hàng vẫn khó tăng trưởng. Đây là bài toán cần phải giải quyết càng sớm càng tốt.

Theo Minh Huệ 
Thời báo kinh doanh