Dự kiến, từ nay đến cuối tuần sẽ còn nhiều ngân hàng công bố báo cáo tài chính (BCTC) quý I/2014, nhưng lãnh đạo nhiều ngân hàng thừa nhận nợ xấu tăng lên và lợi nhuận giảm đi vì trích lập dự phòng theo quy định mới của Thông tư 09. Đây là điều mà các ngân hàng đã lường trước và tính toán phân bổ hợp lý để nợ xấu không bị tăng đột biến.

Thêm ngân hàng buộc phải bán nợ xấu

Mới nhất là BCTC hợp nhất quý I/2014 của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) với điểm sáng về lợi nhuận và nợ xấu. Theo báo cáo, BIDV đạt lợi nhuận trước thuế 1.949 tỷ đồng, tăng 28,6% so với cùng kỳ năm trước. Sau thuế lãi 1.545 tỷ đồng, tăng 34,8%.

Chất lượng nợ nhìn chung tốt hơn so với cuối năm trước, với tỷ lệ nợ xấu chiếm 2,11%, tương đương là 8.062 tỷ đồng, giảm so với tỷ lệ 2,36% của cuối 2013, tương đương là 8.800 tỷ đồng.

Trong 3 nhóm nợ xấu, nợ dưới tiêu chuẩn giảm mạnh 54,7% từ 3.946 tỷ xuống 1.786 tỷ đồng, nhưng nợ có khả năng mất vốn lại tăng thêm 32% tương đương 1.352 tỷ lên 5.561 tỷ đồng. Nợ có khả năng mất vốn cũng chiếm tỷ trọng cao nhất, tới 68,9% trong tổng nợ xấu của BIDV.

Ngân hàng TMCP Quốc tế (VIB) cũng được coi là một điểm sáng khi nợ xấu và lợi nhuận khá tốt. Tính đến thời điểm 31/3/2014, lợi nhuận trước thuế đạt 52 tỷ đồng. Con số này có vẻ thấp, nhưng nếu so với những năm trước thì đây là một bước cải thiện đáng kể.

Nợ xấu của VIB cũng có xu hướng giảm và được kiểm soát tốt dưới 3%. Tuy nhiên, do trích lập dự phòng theo quy định của Thông tư 09, trong quý I, ngân hàng trích lập dự phòng 147 tỷ đồng, đưa tổng quỹ dự phòng tại thời điểm 31/3/2014 lên 1.043 tỷ đồng, cao hơn 45% so với số quỹ dự phòng tại thời điểm cùng kỳ năm 2013.

Chỉ hiếm hoi với 2 ngân hàng trên tính đến thời điểm này, còn những ngân hàng khác thì khá buồn. Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) là một dẫn chứng. Theo BCTC quý I/2014, lợi nhuận trước thuế là 318 tỷ đồng và sau thuế là 250 tỷ đồng. So với cùng kỳ năm trước, lợi nhuận trước thuế giảm 19,5% và sau thuế giảm 18,6%.

Về chất lượng nợ, thuyết minh báo cáo của ACB cho biết ngân hàng có tổng cộng 3.504 tỷ đồng nợ xấu, tăng 8% so với cuối năm trước và chiếm 3,28% trên tổng dư nợ. Trong đó, nợ có khả năng mất vốn chiếm gần 66%, ở 2.311 tỷ đồng. Với tỷ lệ nợ xấu này, ACB trở thành ngân hàng thuộc diện buộc phải bán nợ cho VAMC.

Một ngân hàng nữa cũng nằm trong danh sách phải bán nợ cho VAMC là Ngân hàng TMCP Đông Á (DongA Bank). Theo BCTC quý I/2014 của ngân hàng này, kết thúc quý I, DongA Bank có 2.112 tỷ đồng nợ xấu, chiếm 3,99% tổng dư nợ.
Với xu hướng tăng lên của nợ xấu, lợi nhuận của ngân hàng này cũng bị giảm đi. Quý I/2014, lợi nhuận sau thuế của DongA Bank giảm tới 57,6% so với cùng kỳ năm ngoái, xuống chưa đầy 88 tỷ đồng.

Mặc dù nợ xấu của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) vẫn ở mức khá thấp nhưng so với năm ngoái vẫn tăng lên. Tại thời điểm 31/3, Sacombank có 1.145 tỷ đồng nợ xấu, chiếm 1,86% trên tổng dư nợ. Tỷ lệ này cũng tăng so với mức 1,45% tại thời điểm cuối 2013.

Lợi nhuận của Sacombank cũng giảm so với cùng kỳ năm ngoái. Quý I/2014, Sacombank đạt 794 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế. Lợi nhuận sau thuế, Sacombank đạt 621 tỷ đồng, thấp hơn 8% so với quý I/2013.

Mặc dù nợ xấu vẫn ở mức cao, nhưng so với năm ngoái, nợ xấu của Ngân hàng TMCP Quốc Dân (NCB - ngân hàng Navibank cũ) đã giảm khá mạnh. Cụ thể, tính đến 31/3, nợ xấu của NCB giảm mạnh từ hơn 6% cuối năm trước xuống còn 5,5%, dù tín dụng tăng mạnh.

Tuy vậy, lợi nhuận vẫn theo chiều hướng giảm. Quý I/2014, lợi nhuận trước thuế 3,2 tỷ đồng và sau thuế gần 2,5 tỷ đồng, giảm sâu so với cùng kỳ năm trước.

Tín dụng khó bứt phá

Ấn tượng nhất tính đến thời điểm này là NCB, tại thời điểm 31/3, tín dụng tăng trưởng 15,3% trong khi huy động vốn tăng 28,2%.

Tiếp đến có lẽ là VIB với dư nợ cho vay khách hàng tính đến 31/3/2014 đạt 37.731 tỷ đồng, tăng 7,1% so với cuối năm 2013 và cao hơn rất nhiều so với mức tăng trưởng chung của toàn ngành là 0,01%. Mức tăng tín dụng của quý I cũng gần gấp đôi so với tăng trưởng trong quý IV/2013. Các khách hàng vay vốn của VIB chủ yếu ở lĩnh vực nhà đất, cho vay vốn lưu động khách hàng DN và tài trợ thương mại.

Sacombank cũng là ngân hàng có mức tăng trưởng tín dụng tốt. Tại ngày 31/3/2014, huy động vốn khách hàng tăng 7,2% đạt 141.187 tỷ đồng; dư nợ cho vay 114.549 tỷ đồng, tăng 3,6%. Ông Phan Huy Khang, Tổng Giám đốc Sacombank, cho biết tính đến hết tháng 4/2014, tăng trưởng tín dụng của ngân hàng đạt 4,3%.

Mặc dù lãi suất cho vay khá thấp và triển khai khá nhiều chương trình cho vay, nhưng tín dụng của BIDV vẫn khó tăng mạnh. Tại thời điểm 31/3, ngân hàng có 398.287 tỷ đồng cho vay khách hàng, tăng 1,9% so với cuối 2013. Trong khi đó, huy động tiền của khách hàng tăng 5,6% đạt 357.856 tỷ đồng.

Buồn nhất có lẽ là ACB, trong khi huy động vốn khách hàng đạt 144.409 tỷ đồng, tăng 4,56% so với đầu năm thì tăng trưởng tín dụng tuy nhiên vẫn âm 0,26%, với dư nợ cho vay khách hàng 106.910 tỷ đồng.

DongABank cũng không lấy gì làm vui vẻ khi dư nợ tín dụng tính đến hết quý I/2014 giảm 0,3%, tương đương 52.868 tỷ đồng trong khi huy động vốn từ khách hàng đạt 68.057 tỷ đồng, tăng 4,6%.

Lãnh đạo một ngân hàng cổ phần tại Hà Nội cho biết tăng trưởng tín dụng rất khó khăn vì nợ xấu của ngân hàng vẫn tăng lên, cho dù tín dụng có tăng hay không, nhất là từ khi Thông tư 09 có hiệu lực, điều đó khiến cho ngân hàng ngại cho vay.

Theo TBKD