Theo phương án cổ phần hóa, Fico có vốn điều lệ dự kiến là 1.270 tỷ đồng, thực hiện đấu giá công khai 25 triệu cổ phần, tương ứng 19,7% vốn điều lệ. Giá khởi điểm đấu giá là 10.500 đồng/cp. Ngoài ra, Fico dự kiến sẽ bán 40% cổ phần cho đối tác chiến lược và nhà nước giữ lại 40% vốn sau cổ phần hóa.
Khó từ kinh doanh vật liệu
Tiền thân là Tcty Vật liệu Xây dựng số 1, thuộc Bộ Xây dựng, năm 2006, Fico chuyển sang mô hình hoạt động Cty mẹ – Cty con. Ngành nghề chính của Fico là hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh vật liệu xây dựng, khai thác khoảng sản, đầu tư kinh doanh BĐS với tổng doanh thu hàng năm đạt khoảng 5000 tỷ đồng.
Là một trong những thương hiệu hàng đầu về sản xuất vật liệu xây dựng, cung cấp các loại vật liệu cho các công trình xây dựng, các dự án lớn trên toàn quốc, các sản phẩm chính của Fico bao gồm xi măng, gạch ốp lát, gạch ngói đất sét nung, vật liệu không nung…
Về đầu tư, Fico bỏ vốn tại Cty cổ phần Vitaly (VTA) và Cty cổ phần Gạch men Thanh Thanh với tổng công suất trên 11 triệu m2/năm. Trong mảng gạch và các sản phẩm đất sét nung, Fico thực hiện qua đơn vị thành viên là Cty cổ phần Gạch ngói Đồng Nai; chế biến đá xây dựng là Cty Đá Hóa An- đây là một trong 3 đơn vị thành viên của Fico.
Thực tế cho thấy, vật liệu xây dựng là mảng đem lại doanh thu lớn thứ 2 cho Fico, sau xi măng, nhưng thị trường tiêu thụ này đang gặp nhiều khó khăn. Theo báo cáo tài chính năm 2015, doanh thu mảng này sụt giảm do các đối tác lớn cắt hợp đồng. Đó là các DN lớn như Cienco 1, Bê tông 6… Bên cạnh đó, các sản phẩm của Fico còn gặp khó khăn do cạnh tranh với sản phẩm của các tập đoàn đa quốc gia lớn như Siam Cement, Toto, Saint Gobain, Italy…
Đó là chưa kể đến các mặt hàng vật liệu xây dựng nhập khẩu, nhập lậu từ Trung Quốc. Ngoài ra, các hoạt động khai thác đá xây dựng cũng tạm ngừng do khó khăn từ thị trường…
Về quỹ đất, diện tích đất sau cổ phần hóa của Fico là 1.363.667m2, nhưng chủ yếu là đất thuê để phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh tại các TP Đồng Nai, Bình Dương, Khánh Hòa, trong đó 1 triệu m2 là đất quy hoạch nguồn nguyên liệu chưa được cấp chứng nhận sở hữu .
Hoạt động trong lĩnh vực bất động sản chiếm tỷ lệ nhỏ, chỉ 0,9% trong doanh thu của Tcty… Tuy nhiên, để chuẩn bị cho CPH, thay vì chọn đối tác cho các ngành nghề kinh doanh chính, tháng 5/2016, Fico đã ký kết hợp đồng nguyên tắc bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược là Cty cổ phần Đầu tư Xuân Cầu. Đây là DN hoạt động trong lĩnh vực bất động sản tại Hà Nội. Cty Đầu tư Xuân Cầu được biết đến với một số dự án như Xanh Villas, Trương Định Plaza, Xuân Phú Hưng…
Cạnh tranh gay gắt từ xi măng
Một trong lĩnh vực nổi bật nhất và đem lại doanh thu lớn nhất cho Fico chính là xi măng, hoạt động thông qua công ty con là Fico Tây Ninh (Tafico). Đây là thương hiệu xi măng chiếm 12% thị phần tại thị trường phía Nam với doanh thu từ 2.500 – 3.000 tỷ đồng mỗi năm, tương đương với xi măng Bỉm Sơn trên sàn niêm yết. Tiếp đó, là xi măng Hiệp Phước công suất 500 ngàn tấn/năm; Nhà máy xi măng Bình Dương công suất 300 ngàn tấn/năm.
Xi măng đóng góp khoảng 50% doanh thu cho Fico, nhưng lại đang là lĩnh vực gặp nhiều khó khăn nhất. Theo Bộ Xây dựng, tình hình tiêu thụ xi măng năm 2016 rất khó khăn, lượng xi măng sẽ tiếp tục dư thừa lớn, đây sẽ một năm cạnh tranh khốc liệt giữa các DN trong ngành.
Theo ông Lê Văn Tới – Vụ trưởng Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng), tổng công suất các nhà máy xi măng đạt khoảng 81,5 triệu tấn. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là khả năng xuất khẩu sẽ gặp rất nhiều khó khăn. So với năm 2014 là năm “đỉnh cao” về xuất khẩu, đạt hơn 21 triệu tấn, thu gần 900 triệu USD. Năm 2015, xuất khẩu đã giảm gần 20%, chỉ đạt 16,25 triệu tấn và năm nay dự kiến sẽ tiếp tục giảm. Thị trường Trung Quốc sau thời gian phát triển nóng đã dư thừa công suất khoảng 670 triệu tấn xi măng. Do vậy sức ép cạnh tranh, nhất là về giá thành xuất khẩu của các DN xi măng trong nước, hiện cao hơn vài USD/tấn so với xi măng Trung Quốc.
Theo dự báo của Hiệp hội xi măng, năm 2016 mức dư cung khoảng 25 triệu tấn xi măng sẽ không dễ tiêu thụ thông qua con đường xuất khẩu và chắc chắn nhiều DN sẽ phải giãn, hoãn, thậm chí dừng sản xuất xi măng. Thực tế này dẫn tới những khó khăn của Fico khi doanh thu của toàn Tcty trông chờ vào nguồn sản xuất và tiêu thụ xi măng trong nước…
Những thách thức sau IPO
Từ những khó khăn thực tệ nội tại của bản thân xuất phát từ yếu tố thị trường, Fico đặt ra mục tiêu kinh doanh khá thận trọng. Trong giai đoạn 5 năm sau cổ phần hóa, Fico chỉ đặt mục tiêu doanh thu giai đoạn 2016-2020 toàn Tcty đạt khoảng 13%, trong khi đó tỷ suất lợi nhuận trước thuế chỉ ở mức khoảng 2%. Theo bản công bố thông tin khi chào bán cổ phần ra công chúng, hiện lợi nhuận sau thuế/vốn chủ sở hữu của Tcty rất thấp (tỷ lệ này của năm 2012 và 2013 là 3,66% và 2,91%. Vì vậy nếu tăng vốn điều lệ trong thời gian này sẽ đặt áp lực rất lớn lên cổ đông.
Sau khi cổ phần hóa, FICO có kế hoạch đầu tư với tổng mức đầu tư dự kiến trong giai đoạn 2016 -2020 là 6.540 tỷ đồng. Tuy nhiên nguồn vốn tự có Cty mẹ ở mức thấp, trong khi đó lợi nhuận tích lũy cũng chưa cao. Điều này có thể mang lại những rủi ro về tài chính cho DN.
Theo ông Nguyễn Hoàng-Chuyên gia tư vấn kiểm toán AVA,nhìn vào báo cáo công bố thông tin lĩnh vực xi măng, dự kiến đầu tư lên đến 4.000 tỷ đồng, trong khi lượng dư thừa nhà máy xi măng rất lớn, hầu hết các nhà máy hầu hết tạm dừng sản xuất. Đây có thể được xem là một trong những thách thức lớn mà Fico phải đối mặt sau giai đoạn cổ phần hóa.
Đánh giá về các chỉ số tài chính của Fico, ông Hoàng cho rằng hiện nay Fico sử dụng nợ vay ở mức khá cao so với trung bình ngành. Tính đến hết năm 2015, hệ số nợ vay/vốn chủ sở hữu là 1,61, trong khi trung bình ở các DN khác chỉ khoảng 1,3. Do vậy, thách thức đặt ra cho Tcty, đó là làm thế nào để đảm bảo được phương án huy động vốn theo đúng kế hoạch, đảm bảo năng lực tài chính đồng thời đáp ứng hoạt động kinh doanh một cách hiệu quả. Đây là bài toán không dễ dàng đối với một DN hoạt động trong lĩnh vực đang bị cạnh tranh gay gắt và dư thừa công suất…
Từ những phân tích trên, cho thấy khi IPO, Tcty Fico khó có thể “làm mưa làm gió” trên thị trường… Tuy nhiên, với mục tiêu khiêm tốn đặt ra sau cổ phẩn hóa, hy vọng khi IPO, Tcty Fico sẽ có “con đường” của riêng mình để hút các nhà đầu tư.
Phương Hà
- Thoái vốn tại VIMC, MobiFone, VRG: Có thể thu về 50.000 tỷ đồng (23/08/2016)
- Thấy gì từ sự kiện IPO của công ty chứng khoán công nghệ đầu tiên? (23/08/2016)
- Chứng khoán DNSE sẽ làm gì sau khi IPO? (23/08/2016)
- Chứng khoán DNSE khép lại 5 năm vắng bóng các công ty chứng khoán IPO (23/08/2016)
- Sáng nay, cổ phiếu BCR của BCG Land chính thức lên sàn UPCoM (23/08/2016)
- Cổ phiếu BCR của BCG Land sẽ giao dịch ngày đầu tiên trên UPCoM vào 8/12 (23/08/2016)
- Điện lực Miền Bắc đấu giá toàn bộ cổ phần tại NEEM (23/08/2016)
- Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước: Giậm chân tại chỗ vì nhà đầu tư sợ rủi ro (23/08/2016)
- Đề xuất bảo vệ nhà đầu tư mua vốn cổ phần hóa (23/08/2016)